Kwaliteitslijstjes zijn zinloos
Afgelopen najaar verschenen ze weer: lijstjes met de ‘beste’ en ‘slechtste’ ziekenhuizen. Zijn kwaliteitslijstjes een handig keuzehulpmiddel of leiden ze alleen maar tot verwarring?
Pier Eringa
voorzitter Raad van Bestuur Albert Schweitzer ziekenhuis, Dordrecht
“Ik ben het oneens met de stelling en dat is niet omdat wij als eerste zijn geëindigd in de Top 100 van Algemeen Dagblad. Wanneer een ziekenhuis op verschillende lijstjes langdurig bovenaan staat, kan het niet anders dan dat het daar behoorlijk op orde is. Het omgekeerde is ook waar.
Ik wil met ons ziekenhuis goed scoren en zoveel mogelijk keurmerken en certificaten halen. Een goed gevulde prijzenkast is geen doel op zich, maar een middel om een ambitieuze cultuur te creëren met gemotiveerd personeel. Daar profiteert de patiënt natuurlijk ook van. Een ziekenhuis is een uurwerk met verschillende radertjes. Patiënten zijn erbij gebaat dat al die radertjes goed werken; het moet overal kloppen. Niet die ene goede arts, maar het totale team maakt of je wel of geen goede behandeling krijgt. De diverse lijstjes maken elk gebruik van verschillende criteria en andere weging, maar als je op alle gebied goed bent, moet je overal bovenaan kunnen eindigen.”
Marga Schrieks
Programmamanager Kwaliteit van Zorg, Borstkankervereniging Nederland (BVN)
“BVN denkt dat de lijstjes verwarrend zijn voor patiënten omdat ze op verschillende manieren ziekenhuizen met elkaar vergelijken. Bij kwaliteit draait het om zo veel aspecten; het is moeilijk om dat in een simpel lijstje te vatten. Voor ons als patiëntenorganisatie is het bieden van keuze-informatie aan onze achterban belangrijk. Daarnaast willen we ziekenhuizen stimuleren tot patiëntgerichte zorg.
Met onze Monitor Borstkankerzorg helpen we patiënten om te kiezen voor een ziekenhuis, op basis van criteria die de patiënt zelf belangrijk vindt. Het is dus meer dan een lijstje.
Deze online Monitor geeft ook aan hoe andere borstkankerpatiënten de ziekenhuizen hebben beoordeeld. Daarnaast geeft BVN een onderscheiding (een roze lintje) aan ziekenhuizen die voldoen aan een set basiseisen voor borstkankerzorg vanuit patiëntperspectief. In de Monitor wordt dus niet alleen informatie vanuit de beroepsgroep verwerkt, maar ook vanuit de patiënten. Borstkankerpatiënten hebben meer aan zo’n hulpmiddel dan aan algemene kwaliteitslijstjes.”
Eric Hans Eddes
Darmchirurg Deventer Ziekenhuis en directeur stichting Dutch Institute for Clinical Auditing (DICA)
“De kwaliteitslijstjes zijn behoorlijk willekeurig; je kunt het ene jaar hoog staan en het andere jaar laag. Daarom zijn deze lijstjes van beperkte waarde voor individuele patiënten. Toch hebben ze er wel voor gezorgd dat ziekenhuizen beseffen dat ze inzichtelijk moeten maken wat ze precies doen.
Je kunt echter alleen wat zinnigs zeggen over kwaliteit als je voldoende betrouwbare, goed gewogen en gecorrigeerde kwaliteitsinformatie hebt. Daarom heeft stichting DICA een registratiesysteem ontwikkeld dat de kwaliteit van zorg inzichtelijk maakt voor ziekenhuizen en beroepsbeoefenaars. Door dit systeem kunnen ziekenhuizen de zorgkwaliteit onderling vergelijken. Het blijkt een goede stimulans: op alle terreinen waarop wij gegevens verzamelen, verbetert de kwaliteit van zorg en nemen de onderlinge verschillen af.
Naast kwaliteit van zorg, gaan we ook patiëntervaringen en financiële gegevens registreren. Samen zeggen die drie punten: hier wordt goede zorg geleverd, aan tevreden patiënten, tegen een acceptabele prijs.”
Jolien Pon
Voorzitter Darmkanker Nederland en darmkankerpatiënt
“Ik denk niet dat de kwaliteitslijstjes een handig hulpmiddel zijn bij de keuze voor een ziekenhuis. Zo’n lijst kan misleidend zijn; een nummer één ziekenhuis is wellicht niet overal goed in. Zo’n lijstje zegt niks over de routine en kwaliteit per ingreep.
De ziekenhuiszorg verbetert misschien wel door de lijstjes, maar ik denk dat het registratiesysteem DSCA , Dutch Surgical Colorectal Audit, daar veel meer aan heeft bijgedragen. Dit systeem is onderdeel van DICA en registreert de resultaten van darmkankeroperaties. Ziekenhuizen kunnen onderling hun kwaliteit van zorg vergelijken en zo indien nodig verbeteren.
De resultaten van DSCA zijn doorvertaald naar de Patiëntenwijzer op DarmkankerNederland.nl. Darmkankerpatiënten kunnen hier de meest recente informatie over de kwaliteit van zorg bij darmkanker in Nederlandse ziekenhuizen raadplegen. Daar hebben patiënten echt iets aan. Ondanks alle registratiesystemen kiezen veel patiënten gewoon voor het ziekenhuis om de hoek. Hier weten ze de weg, als patiënt of als bezoeker. Dat blijkt soms belangrijker dan een hoge positie op een ranglijst.”
