Op zoek naar muskusratten

Marcel de Vos is natuurliefhebber en al 23 jaar muskusrattenbestrijder. Hij spoort muskusratten op en vangt ze. Hoe doet hij dat en waarom is zijn werk belangrijk?

Waarom moet de muskusrat gevangen worden?
Meer dan de helft van Nederland ligt lager dan de zee. Onze dijken en oevers beschermen ons tegen het water. Muskusratten kunnen holen en gangen graven in die dijken en oevers. Zo zorgen ze voor veel schade.

Is jouw werk leuk?
Ja! Ik ben bijna de hele dag lekker buiten in de natuur. Verder heb ik veel vrijheid, ik bepaal zelf hoe mijn dag eruit ziet.

Hoe zien jouw werkdagen er dan uit?
Ik speur de waterkanten af, op zoek naar sporen van de muskusrat. Als ik een spoor vind, ga ik in mijn waterpak het water in. Ik voel met mijn handen of voeten waar de ingang van het hol zit. Dan plaats ik klemmen en stokjes met vlaggetjes, zodat ik ze terug kan vinden. De volgende dag ga ik controleren of ik iets gevangen heb.

Naar wat voor sporen zoek je?
Ik let op voedselresten, keutels of platgedrukt riet. Als er ijs ligt, is het gemakkelijk. Omdat de ingang van het hol veilig onder water ligt, moet de rat onder het ijs door om voedsel te zoeken. Hierbij laat hij een bellenspoor achter. Wanneer ik dat bellenspoor volg, kom ik vanzelf bij zijn hol of bij de plek waar hij voedsel haalt.

Wat moet je kunnen om muskusrattenbestrijder te worden?
Je moet een zwemdiploma en rijbewijs hebben en veel van de natuur weten. Een vaarbewijs is ook handig. Maar het belangrijkste is dat je goed alleen kunt zijn. Je loopt soms uren in je eentje langs sloten en plassen. Er is geen opleiding voor muskusrattenbestrijders. Je leert het vak van ervaren mensen, met wie je een jaar meeloopt.

Hoeveel ratten worden er per jaar gevangen?
In Nederland werken ongeveer 400 muskusrattenbestrijders. Vorig jaar hebben we in totaal ruim 187.000 muskusratten gevangen. In mijn gebied zijn er niet veel meer. Hoe beter we het aantal muskusratten beheren, hoe minder ratten we hoeven te vangen. Ik ving in 2008 in mijn gebied twaalf muskusratten. Dit jaar heb ik er pas drie gevangen.

Wat gebeurt er met de dode ratten?
We bewaren ze in een ton, totdat ze worden opgehaald door een verwerkingsbedrijf.

Heb je wel eens een muskusrat gegeten?
Ja, het smaakt een beetje naar haas. In Belgie staat het vaak als waterkonijn op de menukaart.

Muskusratten
Muskusratten laten weten wat hun gebied is door een sterke geur te verspreiden. Dat doen ze met het stofje muskus. Vandaar hun naam! De muskusrat leeft in gebieden met veel water. Hij eet planten, maar soms ook kikkers en zoetwatermosselen. Een volwassen muskusrat is 30 centimeter groot (zo lang als een liniaal) en heeft een lange platte staart. Een moer, een vrouwtjesrat, kan wel twintig jongen per jaar grootbrengen.